के के भने सम्पादकहरुले

/
0 Comments



५ असोज । ०६९ । फाईन पि्रन्ट आयोजना र एनसेलको प्रायोजनमा काठमाडौंको राष्ट्रिय प्रज्ञा प्रतिष्ठानमा भएको नेपाली मिडीयामाथीको भएको बहसले गम्भीर प्रश्नहरु जन्माईदिएको छ । जसको उत्तर आफैमा दुरुह छ । तर यो बहसले के नेपाली मिडीया नेपाली समाजप्रति जिम्मेवार छ ? छैन भने त्यसका पछाडीका कारणहरु के के थिए भन्ने प्रश्नहरुको सांकेतिक उत्तरहरु भने दिएको छ । कान्तिपुर दैनिकका पत्रकार सुधिर शर्मा, नागरिक दैनिकका सम्पादक किशोर नेपाल र अंग्रेजी दैनिक दि हिमालयन टाईम्सका सम्पादक अजयभद्र खनालका विचारहरुले नेपाली मिडीयाको अवस्थिती, दिशा र दशा दर्शाईरहेका थिए । कार्यक्रममा के के भने उनीहरुले त्यसको सारसंक्षेप ः 


सुधिर शर्मा, सम्पादक कान्तिपुर दैनिक ः
· अनलाईन र एफएम रेडियोहरुको वढोत्तरीले गर्दा दैनिक पत्रिकाहरुले आफ्नो परम्परागत मिडीयाको कन्टेन्ट फेर्नुपर्ने बाध्यता सिर्जना भएको छ । पाठकहरुलाई बासी समाचार दिने कि त्यो भन्दा फरक कुरा पनि दिनुपर्छ भन्ने बहसको सिर्जना भईसकको छ ।   
· नेपाली मिडीयाले सामाजीक जीवनलाई गती दिन मद्धत पुर्याईरहेका छन् । नेपाली समाज र राजनीतिमा मिडीयाले भूमीका नखेलेको भए सायद यतिखेर नेपाली समाज र राजनीति दुवै अत्यन्तै धेरै विथोलीएको हुन्थ्यो । संविधानसभा अवसानाकेा समयमा समाजमा उठेका उग्र जातीय मुद्धाहरुलाई मिडीयाले सर्मथन गरेन । त्यसैका कारण नेपाली समाज थप ध्रुवीकरण हुनबाट जोगीयो । 
· आजसम्म पनि संघीयता वा शक्ती विकेन्दि्रकरणको मुद्धा वा बहस काठमाडौं केन्दि्रत नै छ । जतीपनि सामाजीक आन्दोलनहरु भएका छन् ति पनि कुनै न कुनै रुपमा काठमाडौंसंग नै जोडीएका छन् । त्यसैले मिडीया पनि काठमाडौं केन्दि्रत भएको जस्तो देखीएको हो । मिडीया पनि समाजकै एउटा अंग भएको हुनाले सामाजीक अभ्यासको प्रभाव मिडीयामा पनि परेको हो । यद्यपी हामीले मोफसलका चार ठाउबाट पत्रिका प्रकाशन गरेर त्यसलाई चिर्ने अभ्यास गरेका छौं । तर त्यो त्यती सजिलो छैन । संघीयतामा गईसकेपछि त्यसका नया आयामहरु देखीन सक्छन । 
· काठमाडौं र शहरी क्षेत्रमा हुने सामाजीक परिवर्तनहरुमा मिडीयाकेा प्रभ्ाव निश्चय नै छ । मिडीयाले समाजमा प्रभाव नै पारेको छैन भन्न मिल्दैन । मिडीयालाई कम आक्नु हुदैन । 
· हिजो पत्रिका निकाल्ने आफै सम्पादक र प्रकाशक हुन्थे । आज कम्सेकम प्रकाशकबाट केही शक्ती सम्पादकसम्म पनि आएको छ । तर पनि पत्रकार हुन कुनैपनि मापदण्ड नचाहिने प्रवृत्तीने समस्या निमत्याएको छ । विकृती वढाएकेा पनि छ र प्रश्नचिन्ह खडा गरीदिएको छ । 
· राजनीति विग्रीएकाले मिडीयाले अरु विषयमा ठाउ नदिएको जस्तो मात्रै लागेको हो । तर अरु विषयका समाचारहरु पनि पत्रिकामा आईरहेका छन् । पत्रिकाको पहिलो पेजमा मात्रै धेरै राजनीतिक समाचार आएको सत्य हो । तर सिंगो पत्रिकाभरी भने अन्य विषयहरुले पनि ठाउ पाएको छ । 
· सिक्दै, काम गर्दै र फेरी सिक्दै नेपाली मिडीया अगाडी वढेको छ । यो अभ्यासका क्रममा केही गल्तीहरु पनि नभएका होईनन । तर समग्रमा मिडीयाले विस्तारै सिक्दैछ । 

किशोर नेपाल, सम्पादक, नागरिक दैनिक 

· एजेन्डा सेट गर्ने काम मिडीयाकेा होईन । त्यो त जनताको काम हो । जनताले सेट गरेको एजेन्डालाई मिडीयाले अगाडी ल्याउने मात्रै हो । तर हिजोआज मिडीयाले राजनीतिक दलको एजेन्डा सेट गर्न थालेको छ । समाजको मूल्य र मान्यताहरु कसरी परिवर्तन भएका छन र कसरी स्थापित भएका छन भन्ने कुरामा मिडीयाहरु वढी नै चुकेका छन् । 
· सम्पादकहरुलाई पनि भ्रम छ । सम्पादक भएपछि सबै कुरा आफै हृवारहृवार्ती आईहाल्छ भन्ने भ्रम छ । हामी सम्पादकहरुले गर्नुपर्ने टिम वर्क गर्न सकेका छैनौं । 
· पत्रकार महासंघ भनेको राजनीतिक दलका गठजोड भएको छ । तिनीहरु मिडीयको बारेमा अध्ययन र अनुसन्धानहरु गर्दैनन बरु सामान्य घटनाहरुलाई असामान्य बनाउनको निम्ती प्रेस विज्ञप्ती निकाल्छन । 
· नेपाली पत्रिकाहरुको प्रभाव नेपाली समाजमा छैन । बरु त्यो प्रभाव त राजनीतिक दलहरुमा र व्युरोक्रेसीमा मात्रै छ । समाजमा यतिका धेरै क्षेत्रमा भ्रष्ट्राचार वढेको छ तर मिडीयाले त्यसलाई उधिन्न नै सकेको छैन । त्यसप्रति मिडीयाको ध्यान खै ? त्यही भएर अखबारहरु पठनिय छैनन । हरेक साझ पत्रिकामा समाचार भर्ने र विहान सखारै घरदैलोमा पुर्याउने काममा मात्रै पत्रिकाहरु सिमीत छन् । पत्रिकाहरु रुटिन कामको एउटा श्रृखला जस्तो मात्रै छन् । सम्पादकहरु पनि सधै उस्तै र उही कुराहरु मात्रै लेख्छन, सनातनी पाराले । हाम्रा सम्पादकीयहरु कती जनाले पढछन भन्ने कुरा कसलाई थाह छ । 
· आफैले फुर्ती लगाउने र हामी प्रभावशाली छौं भन्ने र राजनीतिक तहमा आफ्नो ठाउ सुरक्षित गरीरहने काममा मात्रै मिडीया सिमीत भएको छ । वासिङ्गटन पोष्ट र न्युयोर्क टाईम्सजस्ता हाम्रा अखबारहरुको प्रभाव नेपाली समाजमा छैन । मिडीयाको जुन हिसाबले प्रभावशाली हुनुपर्ने हो त्यस्तो छैन । 
· मिडीयाहरु गाउ केन्दि्रत भएनन भन्ने कुरा हुनै नसक्ने कुरा हो, अहिलेको सन्र्दभमा । संघीयता भईसकेपछि पनि मिडीया अहिले जस्तै काठमाडौं केन्दि्रत नै हुनेछन । किनकी अहिले पनि नागरिकका पुर्वेली र पश्चिमेली संस्करण निस्किदा त्यहाका स्थ्ाानियहरु काठमाडौंकै पत्रिका पढन खोज्छन । संघीयताको संरचनाले मिडीयालाई भरथेग गर्ने सम्भावना पनि देखीदैन । 
· मिडीयाले समाजको बारेमा केही लेख्न सकेको छैन । वर्षको अर्वौ पैसा वैदेशीक रोजगारीबाट नेपाल भित्रीन्छ । तर पत्रिकामा भने अरबका देशबाट काठका बाकसमा लास आएको समाचार मात्रै छापिन्छ । कतारबाट पैसा कमाउन पत्रिकाको संस्करण निकाल्ने काम मात्रै भएको छ । समाज र स्वास्थ्यको बारेमा मिडीयाले खै लेखेको ? 

अखिलेश उपाध्याय, सम्पादक, दि हिमालयन टाईम्स 

· समाजमा विचारको भ्रम र द्वन्द्व विद्यमान छ । अहिले सबै मानीसहरु आफ्नो विचार राख्न सक्षम भएका छन् । तर ति सबैको विचार विश्लेषण भने होईन । तर विचारलाई नै विश्लेषण भनेर मिडीयाले पस्किने काम भएको छ । 
· मिडीयाको काम अर्थपूर्ण रुपमा समाजलाई प्रतिबिम्बन गर्नु हो । तर मिडीयाले सही प्रतिबिम्बन गर्न सकिरहेको छैन । त्यसैले समाजमा विचारहरुको भ्रम भएको छ ।  विचार पस्किने र भ्रम सिर्जना गर्ने काममा मिडीया अगाडी छ । 



About Post Author

Morbi leo risus, porta ac consectetur ac, vestibulum at eros. Fusce dapibus, tellus ac cursus commodo, tortor mauris condimentum nibh, ut fermentum massa justo sit amet risus.

You may also like

Powered by Blogger.

.

.

.

.

About

Janak Raj Sapkota is a Kathmandu-based print and multimedia journalist and a social researcher focusing primarily on prominent social issues in Nepal including labor migration, human trafficking and social justice. He is the author of multiple books on labor migration and has contributed reporting to major global media networks. He is currently Senior Sub-Editor at Kantipur Publication, Nepal's leading media house.

Popular Posts

  • Those who exchange hearts in Malaysia
    Janak Raj Sapkota∕ Kuala Lumpur   17 September When the sky is clear, Rajan Thapa, 37, stares towards Kula Lumpur from Genting Highla...
  • Wombs for rent: Illegal surrogacy in Nepal
    Surrogacy  service flourishes in Kathmandu without any restriction The business worth Rs 1.2 billion goes unchecked despite Supreme ...
  • Innovative Agricultural Practices Changing Lives
    Changes in traditional societies are related to the innovative ideas and efforts of common people. Only they are capable of changing...
  • फिक्सन डिजाईनरको कुरा
    कुमार नगरकोटीलाई पत्रकार नारायण वाग्लेले प्रश्न गरे । कसरी लेख्नुहुन्छ, यस्तो अनौठो बान्की भएको कथा ? घुर्मेलो हरियो रंगको कुर्ता लगाएका र...
  • के टाउकोले पेटको ऋण खाएको छ ?
    जनकराज सापकोटा  हजारौ देवता ढोगेको निधार बोकेर मानीस बाच्ने यात्रामा निस्किएका छन । कैयन पहाड नाघेका पाईतालाहरु शरिरको भार बोकेर गाउबा...
  • Endless deception- Undocumented status after being humbugged and more trouble
    Janak Raj Sakota/Kula lumpur October 7, 2017 Some hills in the Genting highland look like the most remote part of Malaysia. Cut off...
  • रत्नपार्क कर्नरको एउटा सपना
    सपनाको कुनै आकार हुदैन । हुने भए, सपनाको आकार जस्तै चकलेट, विस्कुट, ललिपप वा अरु धेरै कुराको बजारिकरण भईसकेको हुन्थ्यो । मान्छेले सपना कह...
  • विछट्टको शहर
    शहर वडो विछट्टको लाग्छ । विरोधाभाषहरु शहरका आत्मा हुन सायद । बारहरुले घेरीएको खुलामंच देख्दा होस वा कहिल्यै पुरानो नहुने नयां बानेश्वर देख्...
  • सम्झनामा दिल्ली–गोरखपुर रेल यात्रा
    जनकराज सापकोटा  रेलसग जोडिएका कति धेरै गीतहरु नेपाली समाजमा प्रचलनमा छन् । कहिल्यै रेल नदेखेकाहरुले पनि, रेल चढदै नचढेकाहरुले पनि कति ...
  • भुवन केसीको डायरी
    जीवनमा के मात्रै गरिएन । म नेता भए, डाक्टर भए, वकिल भए, समाजको अगुवा भए तर सबै फिल्ममा मात्रै । फिल्ममा हुनु र जीवनमा हुनु फरक कुरा रैछ ...

Instagram

Facebook